Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου 2010

ΒΕΛΑΣΚΕΘ

Ελαιογραφία σε μουσαμά,
100,5χ 119,6 εκ.
Εδιμβούργο ,Εθνική Πινακοθήκη της Σκοτίας.

Γριά που τηγανίζει αυγά

Ο πίνακας φιλοτεχνήθηκε περίπου το 1618 στη Σεβίλλη ,πριν από το ταξίδι του Βελάσκεθ στη Μανδρίτη το 1622. Ο καλλιτέχνης ξεκινά τη σταδιοδρομία του καλλιεργώντας το είδος του bodegon, το οποίο ήταν ιδιαίτερα αγαπητό στο κοινό της Σεβίλλης.Το συγκεκριμένο είδος διαφοροποιούνταν από την απλή νεκρή φύση επειδή περιλάμβανε ,εκτός από τα εδέσματα ,και τις ανθρώπινες μορφές ,απλούς λαικούς ανθρώπους στο περιβάλλον του πανδοχείου ή μιας ταβέρνας.Τα κοινότοπα αυτά θέματα κρύβουν συχνά αλληγορικά νοήματα . Μερικοί σύγχρονοι του Βελάσκεθ διατύπωσαν αρνητικές κρίσεις για την ποιότητα αυτού του έργου,σε αυτούς ακριβώς ο Πατσέκο απαντούσε :'' δεν πρέπει να έχουμε σε εκτίμηση τα bodegones;Και βέβαια πρέπει ,αν είναι ζωγραφισμένα όπως τα ζωγραφίζει ο γαμπρός μου''.

Εδώ βλέπουμε μια ηλικιωμένη γυναίκα να τηγανίζει αβγά σε πήλινο σκεύος ,στο δεξί χέρι κρατά ξύλινο κουτάλι,ενώ με το αριστερό ετοιμάζεται να σπάσει άλλο ένα αβγό στο χείλος του σκεύους.Με το ζαρωμένο της πρόσωπο κάτω από τον αριστοτεχνικά ζωγραφισμένο κεφαλόδεσμα,η γυναίκα αποπνέει επιβλητικότητα ,εξίσου σοβαρό είναι και το αγόρι ,το οποίο στρέφεται προς τον θεατή ,κρατώντας πεπόνι στο ένα χέρι και μια καράφα κρασί στο άλλο.Τα δυο πρόσωπα είναι ακίνητα ,όπως τα αντικείμενα που το περιστοιχίζουν ,ενώ οι ματιές τους δεν συναντιόνται.Η δεξιά πλευρά ,όπου βρίσκεται η γυναίκα ,χάρη στο κάλυμμα του κεφαλιού ,το κανάτι ,το λευκό του πιάτου και το αβγό που κρατά στο αριστερό της χέρι,δημιουργεί αντίθεση με το σκοτάδι της αριστερής πλευράς.

Η αντίθεση μεταξύ νεότητας και γηρατειών συμβολίζει το εφήμερο της ζωής ,ενώ το αβγό είναι σύμβολο της αναγέννησης.


κείμενο:Elena Ragusa

Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου 2010


Κορίτσι στον αθάνατο ( φυτό )
120χ100 εκ.
Έργο της ζωγράφου Μαρίας καζάζη
Μεικτή τεχνική σε καμβά.
<< Άνθρωπος και Περιβάλλον >> τιτλοφορείται η έκθεση της Μαρίας Καζάζη στο Μουσείο
της Πόλεως των Αθηνών -Ίδρυμα Βούρου -Ευταξία και οπωσδήποτε ο τίτλος αυτός ανταποκρίνεται σε μια νέα θέση που παίρνει ο σημερινός άνθρωπος απέναντι στην Φύση:δεν πρόκειται για έναν κόσμο που δημιουργήθηκε αποκλειστικά για εμάς και τις ανάγκες μας ,όπως πίστευαν παλιότερα ,αλλά για έναν οργανισμό στον οποίο εντασσόμαστε και εμείς ,όπως και κάθε άλλο είδος ζωής.Αλλά για μια ζωγράφο όπως η κ.Καζάζη ,η σχέση Φύσης-Ανθρώπου δεν ενδιαφέρει μόνο από την πλευρά της συνύπαρξης και της επιβίωσης.Το πρωταρχικό της ενδιαφέρον στρέφεται προς την αισθητική εναρμόνιση των δύο. Γιατί η φύση μπορεί να είναι ένα θαύμα αυτό καθαυτό ,η παρουσία όμως του ανθρώπου τής προσδίδει μια διάσταση που αναμφίβολα δεν θα είχε χωρίς αυτόν .
Στον Παράδεισο που δημιούργησε ο θεός ,εγκαθιστά τον άνθρωπο σαν ύψιστο συμπλήρωμά του .Αυτός είναι εκείνος που αξιολογεί την ομορφιά του και με την παρουσία του την προβάλλει και την εξυψώνει σε πνευματικό βίωμα. Ακριβώς αυτή τη σχέση επιχειρεί η ζωγράφος να εκφράσει με τις ανθρώπινες μορφές που γίνονται ένα με το περιβάλλον ,ένα με τα δέντρα και τα λουλούδια ,ένα με το γαλάζιο του ουρανού.
Έχει ειπωθεί ,ότι αν δεν υπήρχε ο άνθρωπος δεν θα υπήρχε η δυνατότητα συνειδητοποιήσεως του κόσμου ,θα ήταν σαν να μην υπήρχε. Υπάρχει επειδή υπάρχουμε ,αλλά εντός του,καθώς είμαστε απαύγασμά του, καθώς δεν μπορούμε να υπάρξουμε χωρίς αυτόν. Αυτό διδάσκει η έκθεση της Μαρίας Καζάζη και μάλιστα με το χρώμα ,που αποτελεί την πεμπτουσία της ζωγραφικής.
Αυτό είναι εκείνο που εντάσσει την ανθρώπινη παρουσία στη χρωματική γκάμα της φύσης, του περιβάλλοντος και δημιουργεί μια αμοιβαία αλληλεξάρτηση .Σε αυτήν τη χρωματική σχέση η ζωγράφος εκδηλώνει όλον το δυναμισμό της τέχνης της.
Με γνώση και αίσθημα διασυνδέει θερμούς και ψυχρούς τόνους ,δημιουργώντας μια μελωδική αρμονία που αποτελεί και το πνευματικό σύμβολο της αρμονίας που πρέπει να χαρακτηρίζει τη σχέση ανθρώπου και περιβάλλοντος.Τονίζεται με αυτόν τον τρόπο ότι ο άνθρωπος δεν είναι απέναντι στη φύση ,αλλά μέσα σε αυτήν. Η αποξένωση που έχει επιτευχθεί στους τελευταίους αιώνες λόγω της τεχνολογίας και της επιστήμης είναι τεχνητή ,προπάντων όμως επικίνδυνη.
Αλλά στη ζωγραφική της Μαρίας Καζάζη δεν παρουσιάζεται ο κόσμος όπως είναι,αλλά όπως πρέπει να είναι.Πρόκειται για μια επιστροφή σε ένα χαμένο παράδεισο ,όπου όλα έχουν ξαναβρεί το ρυθμό τους ,όπου φύση και άνθρωπος απολαμβάνουν μιαν ιδεώδη συνύπαρξη χωρίς αντιπαλότητες ,δίχως αλλοιώσεις: οι άνθρωποι μπορούν πάλι να ονειρεύονται και η φύση να είναι η καλή Μάνα που αγκαλιάζει τα πλάσματα της,για να συνεχίζεται η ζωή απρόσκοπτη.
Από καθαρά ζωγραφική άποψη ,η ζωγράφος χρησιμοποιεί τη λεγόμενη τονική επεξεργασία του χρώματος ,δίνοντας σημασία στην εκφραστική του δύναμη και αξιοποίηση. Ηπλατιά πινελιά ,το ελεύθερο πλάσιμο, η ταύτιση χρώματος και φωτεινής ανταύγειας ,όλα μαζί συμβάλλουν στην παλλόμενη , ζωντανή παρουσία της εικόνας.
Δεν πρόκειται για απολιθωμένα σχήματα και μουντά χρώματα ,αλλά για συλλήψεις που ενέχουν την πνοή της ζωντανής παρουσίας που χαρακτηρίζει την ίδια τη φύση και ό,τι σχετίζεται με αυτήν,αλλά και την τέχνη που μεταβάλλει τα πάντα σε πνευματικά σύμβολα.
Στέλιος Λυδάκης
Καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου Αθηνών
Επίτιμος Διευθυντής του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών-
Ιδρύματος Βούρου - Ευταξία
Η έκθεση της ζωγράφου Μαρίας καζάζη
στο Μουσείο της πόλεως των Αθηνών
θα διαρκέσει από την 1η Δεκεμβρίου 2010 μέχρι τις 30 Ιανουαρίου 2011