Πέμπτη 27 Αυγούστου 2009

ΚΛΙΜΤ


Τίτλος του έργου "Νερόφιδα Ι)
Μεικτή τεχνική σε περγαμηνή
Βιέννη,Αυστριακή Πινακοθήκη,
Ανάκτορο Μπελβεντέρε.

Το μικρών διαστάσεων αυτό έργο διακρίνεται για τις λεπταίσθητες και περίκομψες φόρμες του.Ο Κλιμτ φιλοτέχνησε τη σύνθεση σε περγαμηνή,συνδιάζοντας τις τεχνικές της υδατογραφίας,της αβγοτέμπερας,της επιχρύσωσης και της επαργύρωσης΄ζήτησε, μάλιστα,από τον αδελφό του Georg, όπως είχε κάνει και σε άλλες περιπτώσεις,να του φτιάξει ένα πλαίσιο από σφυρήλατο ασήμι.Ο ζωγράφος παρουσιάζει εδώ μια παραλλαγή του θέματος"γυναίκα και υγρό στοιχείο",όπου όμως επικρατεί το διακοσμητικό στοιχείο.Οι έντονα αισθησιακές συνδηλώσεις των προηγούμενων εκδοχών του θέματος έχουν εξαφανιστεί, δίνοντας τη θέση τους σε μια ατμόσφαιρα ονειροπόλησης.Έτσι ,ακόμη και οι γυναικείες μορφές μετατρέπονται σε διακοσμητικά στοιχεία.Το 1903 ,ο Κλιμτ επισκέφθηκε δυο φορές τη Ραβένα.Καρπός των ταξιδιών αυτών ήταν ο ""βυζαντινισμός" για τον οποίο έκανε λόγο ο Hevesi αναφορικά με τους πίνακες του της περιόδου εκείνης,στους οποίους το χρυσό παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο και κάθε εκατοστό της ζωγραφικής επιφάνειας γεμίζει με μικροσκοπικές παραστάσεις.
Ο εναγκαλισμός των δυο γυναικών (το έργο ήταν γνωστό επίσης με τον τίτλο Οι φίλες)χάνει κάθε σεξουαλική συνδήλωση,προσλαμβάνοντας το χαρακτήρα αρχαικής ζωοφόρου.Στη δεύτερη έκδοχή της αρχικής σύνθεσης,ο Κλιμτ τόνισε αυτό ακριβώς το στοιχείο.Μαλλιά και φύκια,ψάρια και σώματα μπλέκονται αξεδιάλυτα,ωθώντας τον Hevesi να αναγγείλει:"η υπέρμετρα καλλιτεχνική εποχή μας βρήκε καινούργιο τρόπο έκφρασης".

Κείμενο:Federica Armiraglio

Κυριακή 23 Αυγούστου 2009

ΚΛΙΜΤ


Τίτλος του έργου " Δανάη "
Έργο του Κλίμτ 1907-08
Ελαιογραφία σε μουσαμά
Βιέννη, γκαλερί Wurthie


Ο Κλίμτ αντλεί το θέμα του πίνακα από την ελληνική μυθολογία.Ο μύθος της κόρης που αποπλανήθηκε από τον Δία,μεταμορφωμένου σε χρυσή βροχή για την περίσταση,προσφέρεται για την απεικόνηση δυο αγαπημένων θεμάτων του Κλίμτ: του ερωτισμού και της γονιμότητας.
Ο ζωγράφος αποδίδει την σκηνή με περίκομψο όσο και υποβλητικό τρόπο,μετατρέποντας το νυχτερινό σμίξιμο του θεού με την κόρη του βασιλιά του Άργους σε ονειρικό επεισόδιο.Η Δανάη,η οποία αποθανατίζεται την ώρα που κοιμάται,είναι κουλουριασμένη σ'ένα στενό χώρο,''πνιγμένο ''από τις λεπτομέρειες.Το γερμένο της πρόσωπο και το μισάνοιχτο στόμα της εκφράζουν την ολοκληρωτική παράδοση της γυναίκας,τόσο στον ύπνο όσο και στην ερωτική έκσταση, την οποία ο Κλίμτ υπαινίσσεται με την ελαφρά σφιγμένη παλάμη.
Ο χείμαρος της χρυσής βροχής δηλώνει τον θρίαμβο του ενστίκτου. Για τον Κλίμτ,μόνο η γυναίκα είναι ικανή να ελευθερώσει το ένστικτο,γεγονός που την καθιστά επικίνδυνη,αλλά και την φέρνει πιο κοντά στον φυσικό κόσμο.
Η ασυνήθιστη στάση της ηρωίδας παραπέμπει,δίχως άλλο,σε εκείνη του εμβρύου μέσα στην μήτρα,ενώ τα ημιδιαφανή υφάσματα προσθέτουν μια αισθησιακή νότα στη σκηνή.
Από υφολογική άποψη,το έργο σηματοδοτεί το επικείμενο τέλος της ''χρυσής περιόδου '' του Κλίμτ.Το χρυσό παύει πλέον να είναι το κυρίαρχο χρώμα,ενώ το διακοσμητικό στοιχείο και η έλλειψη προοπτικού βάθους, αν και διατηρούνται,αποδυναμώνονται σημαντικά ,προαναγγέλοντας μια επιστροφή στην εικονιστικότητα.



Από το κείμενο της
Federica Armiraglio

Κυριακή 9 Αυγούστου 2009

ΓΚΩΓΚΕΝ

Το πνεύμα των νεκρών αγρυπνά (Manao tupapao )
Έργο του Γκωγκέν 1892
Ελαιογραφία σε μουσαμά
Μπάφαλο,Πινακοθήκη Albrigt-knox



Πρόκειται για πολύπλοκο και πλούσιο σε συμβολισμούς έργο,εμπνευσμένο από ένα όραμα της teh'amana και από τον παράλογο φόβο της για το σκοτάδι.
O Γκωγκέν είχε ιδιαίτερη αδυναμία στον πίνακα αυτό,έτσι όταν τον έστειλε μαζί με άλλα έργα στη γυναίκα του,της παρήγγειλε να μην τον πουλήσει.Τον περιέγραψε μάλιστα λεπτομερώς όχι μόνο στη Μέτε ,αλλά και στην κόρη του,στο Cabier pour Aline(=Τετράδιο για την Αλίν),τιτλοφορώντας την περιγραφή αυτή Γένεση ενός πίνακα.<<Μια νέα ιθαγενής ξαπλωμένη μπρούμυτα ,με τρόπο ώστε να φαίνεται μόνο η τρομαγμένη της έκφραση.Το κρεβάτι είναι στρωμένο με μπλέ παρεό και με ανοιχτόχρωμο,κίτρινο σεντόνι.Γοητευμένος κάθε φορά και από κάτι ,από μια φόρμα,από μια κίνηση ,ζωγραφίζω δίχως άλλο μέλημα να απεικονήσω ένα γυμνό.Χρειάζομαι,όμως,ένα κάπως τρομακτικό φόντο,το μωβ είναι το κατάλληλο χρώμα.Με αυτό είναι έτοιμο το μουσικό μέρος.
Δεν βλέπω τίποτα άλλο από φόβο.Εκείνο που χρειάζομαι είναι το Tupapau(Πνεύμα των νεκρών).Αφού βρώ το Tupapau , επικεντρώνομαι σ'αυτό και το μετατρέπω σε βασικό μοτίβο του πίνακα,το γυμνό μπαίνει πια σε δεύτερη μοίρα.
Ο τίτλος Manao tupapau μπορεί να σημαίνει δύο πράγματα:είτε ότι η κοπέλα σκέφτεται το φάντασμα, είτε ότι το φάντασμα σκέφτεται εκείνη>>
Κείμενο Elena Ragusa



Γκωγκέν

Η Σελήνη και η Γη (Hina Te fatou)
Eλαιογραφία σε μουσαμά 1893
Έργο του Γκωγκέν
Μουσείο Μοντέρνας τέχνης
Νέα Υόρκη

O πίνακας αυτός είναι ένας από τους σημαντικότερους του Γκωγκέν,λόγω των προθέσεων ,του θέματος και φυσικά της τεχνοτροπίας του.Όπως εξηγεί ο Γκωγκέν στο Ancien culte maorie,o tefatou είναι <<το πνεύμα που ζωντανεύει τη Γη>> και η Hina η θεά της Σελήνης.Ο πίνακας έχει για θέμα ένα επεισόδειο που αφηγείται ο ζωγράφος στο εν λόγω κείμενο,σύμφωνα με το οποίο,όταν ο θεός αρνήθηκε να αναστήσει τους ανθρώπους,καταδικασμένους να εξαφανιστούν όπως η Γη και τα φυτά από τα οποία τρέφονται,η Hina θέλησε να τους αποζημιώσει για το θάνατο με την περιοδική αναγέννηση της Σελήνης.
Προκειμένου να αποδώσει τη συνάντηση ανάμεσα στα δυο αυτά στοιχεία,Ο Γκωγκέν αντιπαρατάσσει στην άκαμπτη ανδρική μορφή,από την οποία αναβλύζει ένα υγρό στο χρώμα του αίματος,την τρυφερή μορφή της θεάς,που παρεμβαίνει για χάρη των ανθρώπων.Η Hina ενσαρκώνεται από ένα όμορφο γυμνό κορίτσι κοιταγμένο από πίσω κάπως συμπαγές σαν αυτά που αφθονούν στα έργα της πρώτης ταΐτινής περιόδου του ζωγράφου.
Στον πίνακα υπάρχει έντονη η παρουσία ενός πρωτόγονου <<φολκλόρ>>το οποίο ακόμα και σήμερα φαντάζει κάπως υπερβολικό.


Κείμενο Elena Ragusa

Σάββατο 8 Αυγούστου 2009

Γκωγκέν

Τίτλος του έργου ''Ave Maria'' (La Orana Maria )
Έργο του Γκωγκέν 1891
Ελαιογραφία σε μουσαμά
Νέα Υόρκη,Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης


Πρόκειται για τον τελευταίο πίνακα χριστινιακής έμπνευσης που φιλοτεχνεί ο Γκωγκέν
στην Ωκεανία.Στο εξης,θα συνεχίσει να αναζητά εκφάνσεις του ιερού,αλλά επικεντρώνεται ολοένα και περισσότερο στη μυθολογία και τους θρύλους των Μαορί.
Με την πρώτη κιόλας ματιά ,παρατηρεί κανείς την χρήση δυο ζωγραφικών μοτίβων,του παρεό και του τσαμπιού από μπανάνες.Το πρώτο ανταποκρίνεται στην αγάπη του καλλιτέχνη για τα αραβουργήματα και το δεύτερο,στο ενδιαφέρων του για ένα παιχνίδι όγκων βασισμένο αποκλειστικά στις σχέσεις των χρωμάτων ,σύμφωνα με τα διδάγματα του
του Σεζάν.Παρα το πλήθος των ετερόκλητων στοιχείων ,ο Γκωγκέν καταφέρνει να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα γαλήνης,ισορροπώντας τη σύνθεση μέσω ενός πλέγματος κατα κόρυφων(οι μορφές και τα δέντρα) και οριζόντιων(το μονοπάτι,ο ορίζοντας,τα χέρια και οι ώμοι των τριών γυναικών)γραμμών.
Πρόκειται για ένα πίνακα που ανήκει στους αγαπημένους του καλλιτέχνη και που τον δώρισε ο ίδιος το 1893 στο Μουσείο του Λουξεβούργου(σημερινό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης),στο Παρίσι.